Değerli EAF Duyuru Listesi Üyesi / Dear ERF email list member,

EAF Araştırma Notları Serisi

Sumru Öz tarafından hazırlanan “Yurtiçi Tasarruflarda Son Gelişmeler” başlıklı EAF Araştırma Notu No. 23-01 yayımlanmıştır.

Hem neoklasik hem de endojen büyüme modellerine göre yüksek yurtiçi tasarruflar ülke ekonomisinin büyüme oranını artırır. Bu modellere göre finansal olarak dışa kapalı bir ekonominin yatırım ve dolayısıyla büyüme potansiyeli yurtiçi tasarruflarla sınırlıdır. Finans hesabı dışa açık ülkelerde ise yurtiçi tasarruflar, ekonomik büyümenin sürdürülebilmesi açısından önemlidir. Düşük yurtiçi tasarruf, dış finansmana bağımlılığı artırmakta, cari işlemler açığını yükseltmekte, dolayısıyla bir düzeltme gereği yaratarak büyümenin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır. Yurtiçi tasarrufların Türkiye’de, özellikle son dönemde nasıl seyrettiğini inceleyen bu araştırma notu, hanehalkı tasarruflarının arttığı, şirket tasarruflarının ise azaldığı ve yatırıma yöneldiği 2012-2017 döneminde Türkiye’de tasarruf-yatırım ilişkisinin sağlıklı bir işleyişe doğru ilerlediğini, ancak 2018’den itibaren bu eğilimin tersine döndüğünü gösteriyor. Hanehalkı tasarrufları, tüketimi teşvik eden, enflasyonu patlatan ve reel faizleri rekor düzeyde eksiye çeviren ekonomi politikaları nedeniyle 2018’den itibaren azalarak 2021’de yüzde 7’ye düşerken şirket tasarrufları, 2009 küresel krizi sırasında bile görülmeyen yüzde 20 gibi yüksek bir düzeye çıkmış durumda. Uluslararası karşılaştırmalı araştırmaların tasarruf oranının en önemli belirleyicisi olarak gelir düzeyini işaret ettiği göz önüne alındığında bu gelişmede enflasyondaki artışın süreklilik kazandığı 2020 ortasından itibaren GSYH içinde işgücü ödemelerinin payı azalırken sermaye gelirlerinin payının artması da etkili olabilir. Sonuç olarak, son dönemde toplam tasarruf oranının dünya ortalaması üzerine çıkmasının Türkiye ekonomisinin büyüme potansiyeli için olumlu bir gelişme olduğu söylenemez. Zira 2018’den itibaren hanehalkı tasarruflarının azaldığı, şirket tasarruflarının ise arttığı süreçte, şirket tasarruflarının artmasında sermaye gelirlerindeki artış yanında 2017’den sonra ekonomik büyümenin motoru olan yatırımların yavaşlaması da etkili olmuş gibi görünüyor.

Bütün yayınlara EAF web sitesinden ulaşabilirsiniz.

ERF Research Note Series

Research Note No. 23-01 prepared Sumru Oz titled “Recent Developments in Domestic Savings in Turkey” (in Turkish) is published.

All publications are accessible through ERF website.